22 stycznia br. informowaliśmy o interpelacji posła Jana Szopińskiego z nr 30467 w sprawie wypłat emerytom obniżonych świadczeń w związku z zasadami "Polskiegp ładu". Interpelacja doczekała się odpowiedzi od sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisława Szweda skierowanej do "Pana Ministra", a ponadto nieuwzględniającej żadnego z pytań posła J. Szopińskiego. Poseł zatem napisał raz jeszcze o swoich uwagach, ocenach i wątpliwościach, oczekując odpowiedzi od premiera Mateusza Morawieckiego.
Poniżej tekst skierowany przez posła do premiera, a pod nim odpowiedź S. Szweda na pierwszą interpelację J. Szopińskiego
***
Odpowiedź udzielona przez sekretarza stanu w MInisterstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisława Szweda 25 stycznia 2022 r.:
"Szanowny Panie Ministrze,
w związku z interpelacją Pana Posła Jana Szopińskiego (Lewica), przekazaną przy piśmie Marszałka Sejmu, znak: K9INT30467, w sprawie przyczyn i okoliczności obniżenia w 2022 r. wysokości świadczeń emerytalnych w związku z dodatkowym opodatkowaniem emerytów w ramach programu rządowego Polski Ład (upoważnienie Prezesa Rady Ministrów przekazane przez KPRM pismem znak: DSP.INT.4510.153.2022), uprzejmie proszę o przyjęcie informacji z zakresu działania Ministra Rodziny i Polityki Społecznej dotyczących waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych.
Waloryzacja świadczeń jest jednym z głównych zadań realizowanych w ramach polityki społecznej państwa. Stanowi ona element konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego, wyrażonego w art. 67 ust. 1 Konstytucji RP, co oznacza konieczność istnienia mechanizmu utrzymywania wszystkich świadczeń na poziomie ich realnej wartości. Świadczenia emerytalno-rentowe, zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, waloryzowane są od dnia 1 marca każdego roku. Wskaźnik waloryzacji odpowiada średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększonemu o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Wysokość wskaźnika waloryzacji zależy zatem od kształtowania się rzeczywistego poziomu cen dóbr i usług konsumpcyjnych w gospodarce w określonym czasie oraz od wzrostu wynagrodzeń.
Średnioroczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym (ogółem oraz dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów) przedstawiane są przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Obliczane są w oparciu o wyniki:
- badania cen towarów i usług konsumpcyjnych na rynku detalicznym,
- badania budżetów gospodarstw domowych, dostarczającego danych o przeciętnych wydatkach na towary i usługi konsumpcyjne, również w gospodarstwach domowych emerytów i rencistów; dane te wykorzystywane są do opracowania systemu wag.
Będąc elementem wskaźnika waloryzacji, średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo ogółem), zapewnia utrzymanie realnej wartości wypłacanych świadczeń.
Zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 14 stycznia 2022 r. średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2021 r. wyniósł 105,1 (wzrost cen o 5,1%), a dla
gospodarstw domowych emerytów i rencistów - 104,9 (wzrost cen o 4,9%). Realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym Prezes GUS ogłosi w terminie do 7 roboczego dnia lutego.
Rzeczywisty wskaźnik waloryzacji świadczeń zostanie ogłoszony przez Ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w pierwszej połowie lutego 2022 r.
Należy przy tym dodać, że w przypadku szczególnej grupy społecznej jaką są renciści i emeryci, w kontekście podwyższania świadczeń, rząd zawsze reaguje adekwatnie do aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej.
Na przestrzeni ostatnich lat były wprowadzane zmiany w zasadach waloryzacji. Oznacza to, że wciąż są poszukiwane optymalne w danym czasie mechanizmy waloryzacji, uwzględniające z jednej strony potrzeby socjalne świadczeniobiorców, a z drugiej bieżącą sytuację gospodarczą, stan budżetu państwa i finansów ubezpieczeń społecznych.
Zarówno w 2019 r., jak i w 2020 r. została przeprowadzona procentowo-kwotowa waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych. W ramach waloryzacji, co do zasady, świadczenia wzrosły o wskaźnik waloryzacji, nie mniej niż o 70 zł. Spowodowało to, że świadczenia najniższe wzrosły w stopniu wyższym, niż gdyby została przeprowadzona waloryzacja procentowa. W 2021 r. świadczenia emerytalno-rentowe wzrosły o rzeczywisty wskaźnik waloryzacji, który wyniósł 104,24%.
Potwierdzeniem działań mających na celu poprawę sytuacji materialnej emerytów i rencistów, obok korzystnych zmian wprowadzanych od kilku lat w zasadach waloryzacji świadczeń, jest stały wzrost najniższej emerytury (o ok. 42% od 2015 r.) oraz począwszy od 2019 r. - wypłata tzw. 13. emerytury, dla wszystkich świadczeniobiorców, w wysokości najniższej emerytury obowiązującej w roku wypłaty przedmiotowego świadczenia. Dodatkowo w listopadzie 2021 r. wypłacona została tzw. 14. emerytura (jako jednorazowe świadczenie), z której w całości bądź w części, skorzystały osoby pobierające świadczenie podstawowe w kwocie niższej niż 4150,88 zł brutto."
opr. nim, 30 stycznia 2022 r.